ارسلان محمدی کارشناس حوزه اقتصادی در رابطه با پیامدهای احتمالی افزایش مالیات بر ارزش افزوده در بودجه 1403 گفت: مالیات بر ارزش افزوده مالیات بر مصرفی است که از ارزش افزوده در هر مرحله از تولید و توزیع اخذ می شود. در بحث های اخیر پیشنهاد افزایش یک درصدی نرخ مالیات بر ارزش افزوده مطرح شده است. با این حال، نگرانی‌هایی در مورد پیامدهای منفی بالقوه چنین افزایشی از جمله تأثیر آن بر تورم، فشار مالیات بر مردم و کل اقتصاد وجود دارد.

وی در ادامه با اشاره به اشکالات جدی افرایش مالیات بر ارزش افزوده گفت: یکی از اشکالات اولیه مالیات بر ارزش افزوده، ضد مصرف بودن آن است. با افزایش مالیات بر ارزش افزوده، کل تقاضا در جامعه کاهش می یابد. این کاهش تقاضا می تواند عواقب منفی داشته باشد، به ویژه در اقتصادی که در حال حاضر یک رکود عمیق را تجربه می کند. افزایش یک درصدی نرخ مالیات بر ارزش افزوده باعث کاهش بیشتر هزینه های مصرف کننده، تشدید فشارهای رکودی و مانع از بهبود اقتصادی می شود.

محمدی با اشاره به افزایش فشارهای تورمی به مردم با افزایش مالیات بر ارزش افزوده اظهار کرد: افزایش مالیات بر ارزش افزوده منجر به فشارهای تورمی به مردم خواهد شد. بار مالیاتی بیشتر بر کالاها و خدمات به شکل قیمت های بالاتر به مصرف کنندگان منتقل می شود. در نتیجه، هزینه های زندگی افزایش می یابد و بر افراد و خانواده ها تأثیر می گذارد. این اثر تورمی می تواند قدرت خرید را از بین ببرد و استاندارد زندگی را برای بسیاری از مردم کاهش دهد، به ویژه افرادی که درآمد کمتری دارند و در برابر افزایش قیمت آسیب پذیرتر هستند. همچنین افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده می تواند بر تولید و رشد اقتصادی تأثیر منفی بگذارد. با کاهش تقاضای مصرف کننده به دلیل قیمت های بالاتر ناشی از افزایش مالیات، مشاغل ممکن است کاهش فروش را تجربه کنند. این کاهش تقاضا در شرایط رکودی موجب تشدید رکود نیز خواهد شد و می تواند منجر به کاهش سطح تولید و به طور بالقوه از دست دادن شغل شود که کل اقتصاد در نتیجه آسیب می‌بیند زیرا کاهش تولید و اشتغال مانع رشد و بهبود اقتصادی می‌شود.

محمدی با اشاره به اثر تنازلی و اثرگذاری بیشتر افزایش مالیات بر ارزش افزوده بر اقشار کم درآمد جامعه اظهار کرد: افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده می تواند به طور نامتناسبی بر گروه های کم درآمد تأثیر بگذارد. این افراد معمولاً بخش بیشتری از درآمد خود را صرف مصرف می‌کنند و در مقابل تأثیر قیمت‌های بالاتر ناشی از مالیات آسیب‌پذیرتر می‌شوند. در نتیجه، بار مالیاتی بر گروه‌های با درآمد پایین‌تر می‌تواند سنگین‌تر شود و نابرابری درآمدی و نابرابری‌های اجتماعی را تشدید کند. همچنین نرخ مالیات بر ارزش افزوده بالاتر نیز می تواند به گسترش اقتصاد غیررسمی یا زیرزمینی کمک کند. هنگامی که مالیات ها افزایش می یابد، برخی از افراد و مشاغل ممکن است به دنبال فرار یا اجتناب از پرداخت تعهدات مالیاتی خود باشند. این می تواند منجر به یک بخش غیررسمی بزرگتر شود که در آن فعالیت های اقتصادی به درستی تنظیم یا مالیات نمی شوند. رشد اقتصاد غیررسمی شفافیت را تضعیف می‌کند، درآمدهای دولت را کاهش می‌دهد و تلاش‌ها برای ایجاد یک سیستم مالیاتی عادلانه و عادلانه را با مشکل مواجه می‌کند.

وی گفت: ماهیت ضد مصرفی مالیات بر ارزش افزوده، اثرات تورمی، تأثیر منفی بر تولید و رشد اقتصادی، بار نامتناسب بر گروه های کم درآمد و تشویق اقتصاد غیررسمی، همگی عواملی هستند که با افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده در کشور رقم خواهد خورد و در شرایط رکودی فعلی به تعمیق و تشدید رکود نیز منجر خواهد شد که از همین رو باید دولت راه‌های جایگزین برای درآمدزایی انتخاب کند که فشار بیش از حدی بر مردم، به‌ویژه آن‌هایی که در حال حاضر دچار مشکل هستند، وارد نکند.